ماده 110 - واحدهاي صنعتي ، توليدي و خدماتي به منظورمشاركت در امر آموزش كارگر ماهر و نيمه ماهر مورد نياز خويش مكلفند نسبت به ايجادمراكز كارآموزي جوار كارگاه و يا بين كارگاهي ، همكاري هاي لازم را با وزارت كار وامور اجتماعي بعمل آورند .

تبصره 1 - وزارت كار وامور اجتماعي ، استاندارها و جزوات مربوط به امر آموزش در مراكز كارآموزي جواركارگاه و بين كارگاهي را تهيه و در مورد تعليم و تامين مربيان مراكز مزبوراقدام مي نمايد

تبصره 2 - دستورالعملها و مقررات مربوط به ايجادمراكزكارآموزي جواز كارگاه و بين كارگاهي بر حسب مورد به پيشنهاد وزير كار و امور اجتماعي به تصويب هيات وزيران خواهد رسيد .

ماده 111 - علاوه بر تشكيل مراكز كارآموزي توسط وزارت كاروامور اجتماعي آموزشگاه فني و حرفه اي آزاد نيز بمنظور آموزش صنعت يا حرفه معين ، به وسيله اشخاص حقيقي يا حقوقي ، با كسب پروانه از وزارت كار و امور اجتماعي تاسيس مي شود .

تبصره - آئين نامه مربوط به تشخيص صلاحيت فني وموسسات كارآموزي آزاد و صلاحيت مسئول و مربيان و نيز نحوه نظارت وزارت كار وامور اجتماعيي بر اين موسسات با پيشنهاد وزير كار وامور اجتماعي به تصويب هيات وزيران خواهد رسيد .

2 - كارآموز و قرارداد كارآموزي

ماده 112 - از لحاظ مقررات اين قانون ، كارآموز به افراد ذيل اطلاق مي شود:

الف - كساني كه فقط براي فرا گرفتن حرفه خاص ، بازآموزي با ارتقاء مهارت براي مدت معين در مراكز كارآموزي ويا آموزشگاههاي آزاد آموزش مي بينند .

ب - افرادي كه به موجب قرارداد كارآموزي به منوظر فرا گرفتن حرفه اي خاص باري مدت معين ه زايد بر سه سال نباشد ، در كارگاهي معين به كارآموزي توام با كار اشتغال دارند ، مشروط بر آنكه سن آنها از15 سال كمتر نبوده واز18 سال تمام بيشتر نباشد .

تبصره 1 - كارآموزان بند الف ممكن است كارگراني باشند كه مطابق توافق كتبي منعقده با كارفرما به مراكز كارآموزي معرفي مي شوندو يا داوطلباني باشندكه شاغل نيستند و راسا" به مراكز كارآموزي معرفي مي شوند و يا داوطلباني باشند كه شاغل نيستند و راسا" به مراكز كارآموزي مراجعه مي نمايند .

تبصره 2 - دستورالعملهاي مربوط به شرايط پذيرش ، حقوق و تكاليف دوره كارآموزي داوطلبان مذكور در بند ( ب ) با پينشهاد شورايعالي كار ، به تصويب وزير كار وامور اجتماعي مي رسد .

ماده 113 - كارگران شاغلي كه مطابق تبصره يك ماده 112 براي كار آموزي در يكي از مراكز كارآموزي پذيرفته مي شوند ، از حقوق زير برخوردار خواهند بود:

الف - رابطه استخدامي كارگر در مدت كاراموزي قطع نمي شودواين مدت از هر لحاظ جزء سوابق كارگر محسوب مي شود .

ب - مزد كارگر د مدت كارآموزي از مزد ثابت و يا مزدمبناكمتر نخواهد بود .

ج - مزاياي غير نقدي ، كمكها و فوق العاده هائيكه براي جبران هزينه زندگي و مسئوليتهاي خانوادگي به كارگر پرداخت مي شود در دوره كارآموزي كماكان پرداخت خواهد شد .

چنانچه كارفرما قبل از پايان مدت ، بدون دليل موجه مانع ادامه كارآموزي شود و از اين طريق خسارتي به كارگر وارد گردد ، كارگر مي تواند به مراجع حل اختلاف مندرج در اين قانون مراجعه و مطالبه خسارت نمايد .

ماده 114 - كارگري كه مطابق تبصره ( 1 ) ماده 112 براي كارآموزي در يكي از مراكز كارآموزي پذيرفته مي شود مكلف است :

الف - تا پايان مدت مقرر ره كارآموزي بپردازد و به طور منظم در برنامه هاي كارآموزي شركت نموده و مقررات وآئين نامه هاي واحد آموزشي را مراعات نمايد ودوره كارآموزي را با موفقيت به پايان برساند .

ب - پس از طي دوره كارآموزي ، حداقل دو برابر مدت كارآموزي در همان كارگاه به كار اشتغال ورزد .

تبصره - در صورتكيه كارآموز پس ازا اتمام كارآموزي حاضر به ادامه كار در كارگاه نباشد ، كارفرما مي تواند براي مطالبه خسارت مندرج در قرارداد كارآموزي به مراجع حل اختلاف موضوع اين قانون مراجعه و تقاضاي دريافت خسارت نمايد .

ماده 115 - كاراموزان مذكور در بند ( ب ) ماده 112 ، تابع مقررات مربوط به كارگران نوجوان مذكور در مواد 79 الي 84اين قانون خواهند بود ولي ساعت كار آنان از شش ساعت در روز تجاوز نخواهد كرد .

ماده 116 - قرارداد كاراموزي علاوه بر مشخصات طرفين بايدحاوي مطالب ذيل باشد:

الف - تعهدات طرفين 0

ب - سن كارآموز0

ج - مزد كارآموز0

د - محل كارآموزي 0

ه - حرفه يا شغلي كه طبق استاندار مصوب ، تعليم داده خواهدشد

و - شرايط فسخ قرارداد ( در صورت لزوم ) 0

ز - هر نوع شرط ديگري كه طرفين در حدود مقررات قانوني ذكر آنرا در قرارداد لازم بدانند .

ماده 117 - كاراموزي توام با كار نوجوانان تا سن 18سال تمام ( موضوع ماده 80 اين قانون ) در صورتي مجاز است كه ازحدود توانائي آنان خارج نبوده و براي سلامت و رشد جسمي و روحي آنان مضرنباشد

ماده 118 - مراكز كارآموزي موظفند براي آموزش كارآموز ، وسائل و تجهيزات كافي را مطابق استاندارهاي آموزشي وزارت كار و امور اجتماعيي در دسترسي وي قرار دهند و به طور منظم و كامل ، حرفه مورد نظر را به او بياموزند . همچنين مراكز مذكور بايد براي تامين سلام وا يمني كارآ’وز در محيط كارآموزي امكانات لازم رافراهم آورند .

 

مبحث دوم - اشتغال

 

ماده 119 - وزارت كار و امور اجتماعي موظف است نسبت به ايجاد مراكز خدمات اشتغال در سراسر كشور اقدام نمايد .مراكز خدمات مذكور موظفند تا ضمن شناسائي زمينه هاي ايجاد كار و برنامه ريزي براي فرصتهاي اشتغال نسبت به ثبت نام و معرفي بيكاران به مراكز كارآموزي ( در صورت نياز به آموزش ) و با معرفي به مراكز توليدي ، صنعتي ، كشاورزي وخدماتي اقدام نمايند .

تبصره 1 - مراكز خدمات اشتغال در مراكز استانها موظف به ايجاد دفتري تحت عنوان دفتر برنامه ريزي و حمايت از اشتغال معلولين خواهند بود و كليه موسسات مذكور در اين ماده موظف به همكاري با دفاتر مزبور مي باشند .

تبصره 2 - دولت موظف است تا در ايجاد شركتهاي تعاوني ( توليدي ، كشاورزي ، صنعتي و توزيعي ) ، معلولين را از طريق اعطاي وامهاي قرض الحسنه دراز مدت و آموزشهاي لازم و برقراري تسهيلات انجام كار و حمايت از توليد يا خدمات آ;ان مورد حمايت قرار داده ونسبت به رفع موانع معماري در كليه مراكز موضوع اين ماده و تبصره ها كه معلولين در آنها حضور مي يابند اقدام نمايد .

تبصره 3 - وزارت كار وامور اجتماعي مكلف است تا آئين نامه هاي لازم را در جهت برقراري تسهيلات رفاهي مورد نياز معلولين شاغل در مراكز انجام كار با نظرخواهي از جامعه معلولين ايران و سازمان بهزيستي كشور تهيه و به تصويب وزير كار وامور اجتماعي برساند .

 

مبحث سوم - اشتغال اتباع بيگانه

 

ماده 120 - اتباع بيگانه نمي توانند در ايران مشغول به كارشوند مگر آنكه اولا" داراي رواديد ورود با حق كار مشخص بوده و ثانيا" مطابق قوانين و آيين نامه هاي مربوطه ، پورانه كار دريافت دارند

تبصره - اتباع بيگانه ذيل مشمول مقررات ماده 120 نمي باشند:

الف - اتباع بيگانه اي كه منحصرا" درخدمت ماموريتهاي دپيلماتيك و كنسولي هستند با تاييد وزارت امور خارجه 0

ب - كاركنان و كارشناسان سازمان ملل متحد وسازمانهاي وابسته به آنها با تائيد وزارت امور خارجه 0

ج - خبرنگاران خبرگزاريها و مطبوعات خارجي به شرط معامله متقابل و تائيد وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي 0

ماده 121 - وزارت ار وامور اجتماعيي با رعايت شرايط ذيل در مورد صدور رواديد با حق كار شمخص براي اتباع بيگانه موافقت و پروانه كار صادر خواهد كرد:

الف - مطابق اطلاعات موجود در وزارت كاروامور اجتماعي درميان اتباع ايراني آ ماده به كار افراد داوطلب واجد تحصيلات و تخصص مشابه وجودنداشته باشد .

ب - تبعه بيگان هداراي اطلاعات و تخصص كافي براي اشتغال به كار مورد نظر باشد .

ج - از تخصص تبعه بيگانه براي آموزش و جايگزيني بعدي افراد ايراني استفاده شود .

تبصره - احراز شرايط مندرج در اين ماده با هيات فني اشتغال است 0 ضوابط مربوط به تعداد اعضاء و شرايط انتخاب آنها و نحوه تشكيل جلسات هيات ، به موجب آئين نامه اي خواهد بود كه باپيشنهاد وزارت كار و امور اجتماعي به تصويب هيات وزيران مي رسد .

ماده 122 - وزارت كار و امور اجتماعي مي تواند نسبت به صدور ، تمديد و تجديدپروانه كار افراد ذيل اقدام نمايد:

الف - تبعه بيگانه اي كه حداقل ده سال مداوم در ايران اقامت داشته باشد .

ب - تبعه بيگانه اي كه داراي همسر ايراني باشد .

ج - مهاجرين كشورهاي بيگانه خصوصا" كشورهاي اسلاهي وپناهندگان سياسي به شرط داشتن كارت معتبر مهاجرت و يا پناهندگي و پس از موافقت كتبي وزارتخانه هاي كشور و امورخارجه 0

ماده 123 - وزارت كار و امور اجتماعي مي تواند در صورت ضرورت و يا به عنوان معامله متقابل اتباع بعضي از دول و يا افراد بدون تابعيت را ( مشروط بر آنكه وضعيت آنان ارادي نباشد ) پس ازتائيد وزارت امور خارجه و تصويب هيات وزيران از پرداخت حق صدور ، حق تمديد و يا حق تجديد پروانه كار معاف نمايد .

ماده 124 - پروانه كار با رعايت مواد اين قانون حداكثر براي مدت يك سال صادر يا تمديد و يا تجديد مي شود .

ماده 125 - در مواردي كه به هر عنوان رابطه استخدامي تبعه بيگانه با كارفرما قطع مي شود كارفرما مكلف است ظرف پانزده روز مراتب را به وزارت كار و امور اجتماعي اعلام كند . تبعه بيگانه نيز مكلف است ظرف پانزرده روز پروانه كار خود را در برابر اخذ رسيد ، به وزارت كار وامور اجتماعي تسليم نمايد . وزارت كاروامور اجتماعي در صورت لزوم اخراج تبعه بيگانه را از مراجع ذيصلاح درخواست مي كند .

ماده 126 - در مواردي كه مصلحت صنايع كشور اشتغال فوري تبعه بيگانه را به طور استثنائي ايجاب كند ، وزير مربوطه مراتب را به وزارت كار و امور اجتماعي اعلام مي نمايد و با موافقت وزير كار و امور اجتماعي براي تبعه بيگانه ، پروانه كار موقت بدون رعايت تشريفات مربوط به صدور رواديد با حق كار مشخص ، صادر خواهد شد .

تبصره - مدت اعتبار پروانه كار موقت حداكثر سه ماه است وتمديد آن مستلزم تاييد هيات فني اشتغال اتباع بيگانه خواهد بود .

ماده 127 - شرايط استخدامي كارشناسان و متخصصين فني بيگانه مورد نياز دولت با در نظر گرفتن تابعيت و مدت خدمت و ميزان مزد آنها و با توجه به نيروي كارشناس داخلي ، پس از بررسي و اعلام نظر وزارتكار و امور اجتماعي و سازمان امور اداري و استخدامي كشور ، با تصويب مجلس شوراي اسلامي خواهد بود . پروانه كار جهت استخدام كارشناسان خارجي ، در هر مورد س از تصويب مجلس شوراي اسلامي از طرف وزارت كار وامور اجتماعي صادر خواهد شد .

ماده 128 - كارفرمايان مكلفند قبل از اقدام به عقدهر گونه قرار دادي كه موجب استخدام كارشناسان بيگانه مي شود ، نظر ورازت كار و امور اجتماعي را در مورد امان اجازه اشتغال تبعه بيگانه استعلام نمايند .

ماده 129 - آئين نامه هاي اجرائي مربوط به اشتغال اتباع بيگانه از جمله نحوه صدور ، تمديد ، تجديد و لغو پروانه كار و نيز شرايط انتخاب اعضاء هيات فني اشتغال اتباع بيگانه مذكور در ماده 121 اين قانون ، با پيشنهاد وزير كار و امور اجتماعي به تصوب هيات وزيران خواهد رسيد .

 

فصل ششم - تشكلهاي كارگري وكارفرمائي

ماده 130 - به منظور تبليغ و گسترش فرهنگ اسلامي و دفاع از دستاوردهاي انقلاب اسلامي و در اجراي اصل بيست و ششم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران كارگران واحدهاي توليدي ، صنعتي ، كشاورزي ، خدماتي و صنفي مي توانند نسبت به تاسيس انجمنهاي اسلامي اقدام نمايند .

تبصره 1 - انجمنهاي اسلامي مي توانند به منظور هماهنگي در انجام وظايف وشيوه هاي تبليغي ، نسبت به تاسيس كانونهاي هماهنگي انجمنهاي اسلامي در سطح استانها و كانون عالي هماهنگي انجمنهاي اسلامي در كل كرو اقدام نمايند .

تبصره 2 - آئين نامه چگونگي تشكيل ، حدود وظايف و اختيارات و نحوه عملكرد انجمنهاي اسلامي موضوع اين ماده بايد توسط وزارتين كشور ، كار و امور اجتماعي و سازمان تبليغات اسلامي تهيه و به تصويب هيات وزيران برسد .

ماده 131 - در اجراي اصل بيست و ششم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران و به منظور حفظ حفظ حقوق و منافع مشروع و قانوني و بهبود وضع اقتصادي كارگران و كارفرمايان ، كه خود متضمن حفظ منافع جامعه باشد ، كاترگران مشمول قانون كار و كارفرمايان يك حرفه يا صنعت مي توانند مبادرت به تشكيل انجمنهاي صنفي نمايند .

تبصره 2 - كليه انجمنهاي صنفي وكانونهاي مربوط به هنگام تشكيل موظف به تنظيم اساسنامه با رعايت مقررات قانوني و طرح و تصويب آن در مجمع عمومي و تسليم به وزارت كار وامور اجتماعي جهت ثبت مي باشند .

تبصره 3 - كليه نمايندگان كارفرمايان ايران در شورايعالي كار ، شورايعالي تامين اجتماعي ، شورايعالي حفاظت فني و بهداشت كار ، كنفرانس بين المللي كار ونظائر آن توسط كانون عالي انجمنهاي صنفي كارفرمايان ، در صورت تشكيل ، انتخاب و در غير اين صورت توسط وزير كار وامور اجتماعي معرفي خواهند شد .

تبصره 4 - كارگران يك واحد ، فقط مي توانند يكي از سه موردشوراي اسلامي كار ، انجمن صنفي يا نماينده كارگران را داشته باشند .

تبصره 5 - آيني نامه چگونگي تشكيل ، حدودوظائف واختيارات ونحوه عملكرد انجمنهاي صنفي وكانونهاي مربوطه ، حداكثر ظرف مدت يكماه از تارخي تصوب اين قانون - توسط شورايعالي كار تهيه و به تصويب هيات وزيران خواهد رسيد .

تبصره 6 - آيين نامه نحوه انتخابات نمايندگان مذكور در تبصره 3 اين ماده ظرف يكماه پس از تصويب اين قانون به تصوب وزير كار و امور اجتماعي خواهد رسيد .

ماده 132 - به منوظر نشارت ومشاركت در اجراي اصل سي و يكم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران و همچنين بر اساس مفاد مربوطه در صال چهل و سوم قانون اساسي كارگران واحدهاي توليدي ، صنفي ، صنعتي ، خدماتي وكشاورزي كه مشمول قانون كار باشند ، مي توانند نسبت به ايجاد شركتهاي تعاوني مسكن اقدام نمايند .

تبصره - شركتهاي تعاوني مسكن كارگران هر استان مي توانند نسبت به ايجاد كانون هماهنگي شركتهاي تعاوني مسكن كارگران استان اقدام نمايندو كانونهاي هماهنگي تعاونيهاي مسكن كارگران استانها مي توانند نسبت به تشكيل كانون عالي هماهنگي تعاونيهاي مسكن كارگران كشور ( اتحاديه مركزي تعاونيهاي مسكن كارگران - اسكان ) اقدام نمايند .

وزارتخانه هاي كار وامور اجتماعيي ، مسكن و شهرسازي و امور اقتصادي و دارائي موظف به همكاي با اتحاديه اسكان بوده واساسنامه شركتهاي مذكور توسط وزارت كار و امور اجتماعي به ثبت خواهدرسيد

ماده 133 - به منوظر نظارت ومشاركت در اجراي مفاد مربوط به توزيع و مصرف در اصول چهل و سوم و چهل و چهارم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران ، كارگران واحدهاي توليدي ، صنفي ، صنعتي ، خدماتي و يا كشاورزي كه مشمول قانون كار باشد ، مي توانند نسبت به ايجاد شركتهاي تحاوني مصرف ( توزيع ) كارگري اقدام نمايند .

تبصره - شركتهاي تعاوني مصرف ( توزيع ) كارگران مي توانند نسبت به تاسيس كانون هماهنگي شركتهاي تعاوني مصرف كارگران استان اقدام نمايند وكانونهاي هماهنگي تعاونيهاي مصرف ( توزيع ) كارگران استانها مي توانند نسبت به تشكيل كانون عالي هماهنگي تعاونيهاي مصرف كارگران ( اتحاديه مركزي تعاونيها مصرف ( توزيع ) كارگران - امكان ) اقدام نمايند .

وزارتخانه هاي كار و اموراجتماعي و و بهداشت ، درمان و آموزش پزشكي و سازمان تامين اجتماعيي موظف به همكاري باكانونهاي عالي كارگران و مديران بازنشسته كشور مي باشند .

ماده 135 - به منظور ايجاد وحدت روش و هماهنگي در امور وتبادل نظر در چگونگي اجراي وظائف واختيارات ، شوراهاي اسلامي كارمي توانند نسبت به تشكيل كانون هماهنگي شوراهاي اسلامي كار در استان و كانون عالي هماهنگي شوراهاي اسلامي كار در كل كشوراقدام نمايند .

تبصره - آئين نامه چگونگي تشكيل ، حدودوظائف و اختيارات ونحوه عملكرد كانونهاي شوراهاي اسلامي كار موضوع اين ماده بايد توسط وزارتين كشور وكار وامور اجتماعي و سازمان تبلغات اسلامي تهيه و به تصويب هيات وزيران برسد .

ماده 136 - كليه نمايندگان رسمي كارگران جمهوري اسلامي ايران در سازمان جهاني كار ، هياتهاي تشخيص ، هياتهاي حل اختلاف ، شوراي عالي تامين اجتماعي ، شورايعالي حفاظت فني و نظاير آن ، حسب مورد توسط كانون عالي شوراهاي اسلامي كار ، كانون عالي انجمنهاي صنفي كارگران و يامجمع نمايندگان كارگران انتخاب خواهند شد .

تبصره 1 - آئين نامه اجرائي اين ماده با پيشنهاد شورايعالي كار به تصويب هيات وزيران خواهد رسيد .

تبصره 2 - در صورتيكه تشكلهاي عالي كارگري وكارفرمايي موضوع اين فصل ايجاد نشده باشند ، وزير كار وامور اجتماعي مي ، تواند نسبت به انتخاب نمايندگان مزبور در مجامع ، شوراها وهياتهاي عالي اقدام نمايد .

ماده 137 - به منظورهماهنگي وحسن انجام وظائف مربوطه ، تشكلهاي كارفرمائي وكارگري موضوع اين فصل از قانون مي توانند بطور مجزا نسبت به ايجاد تشكيلات مركزي اقدام نمايند .

تبصره - آئين نامه هاي انتخابات شوراي مركزي واساسنامه تشكيلات مركزي كارفرمايان و همچنين كارگران ، جداگانه توسط كميسيوني مركب از نمايندگان شورايعالي كار ، وزارت كشور و وزارتكار وامور اجتماعي تهيه و به تصويب هيات وزيران خواهد رسيد .

ماده 138 - مقام ولايت فقيه در صورت مصلحت ميتوانند در هر يك از تشكلهاي مذكور نماينده داشته باشند .